Thứ Sáu, 4 tháng 4, 2014

CHẢ CÁ LÃ VỌNG- món ngon cuối tuần...

    Từ xưa, Hà Nội đã có rất nhiều quà vặt, không biết có phải bởi người Hà Nội thích ăn quà vặt hay không? Quà ngọt nhiều mà quà mặn cũng lắm! Người Hà Nội ưa quà vặt bởi nó rất phù hợp với những lúc đi chơi với bạn bè, đói lòng mà thời gian lại ít. Nó có thể là món ăn lót dạ, điểm tâm, ăn giữa buổi cho mọi tầng lớp lứa tuổi từ già tới trẻ. Nói đến quà vặt đặc trưng của Hà Nội, không thể bỏ qua món ăn đặc sản đã để lại những ấn tượng vô cùng tốt đẹp cho người thưởng thức: Đó là Chả cá Lã Vọng.
        Món ăn làm từ cá nước ngọt, thái miếng vuông dài, đem tẩm ướp gia vị nước riềng, nghệ, mẻ; hạt tiêu, nước mắm rồi nướng trên than hồng, sau đó rán lại trong chảo mỡ. Hiện nay, nhiều nơi mở quán bán chả cá nhưng chỉ chả cá Lã Vọng của gia đình họ Đoàn tại số nhà 14 phố Chả Cá là ngon nhất và ấn tượng nhất.

        Nói đến Lã Vọng, là nói đến tích “Lã Vọng câu cá”. Tích này kể về Khương Tử Nha (là một người tài giỏi nhiều mưu lược) thời nhà Chu, ngồi câu cá trên một bến sông, nhưng cần không có lưỡi móc câu. Thực ra, mục đích của ông không phải là câu cá mà là ngồi suy ngẫm về thời cuộc. Chu Văn Vương thấy lạ đã hỏi ông và ông trả lời: "Ta ngồi đây để câu công hầu khanh tướng...". Qua đối đáp, nhà Chu biết được đây không phải là người thường bèn vời ông về làm quan, sau này ông đã góp phần làm nên sự nghiệp cho nhà Chu...
       Món ăn Chả cá này có từ thời kỳ Pháp thuộc, gia đình họ Đoàn đã lấy nhà mình làm nơi cưu mang nghĩa quân Đề Thám. Chủ nhà hay làm một món chả cá rất ngon đãi khách, lâu dần thành quen, cũng những vị khách này đã giúp gia đình mở một quán chuyên bán món ăn ấy, vừa để nuôi sống gia đình, vừa làm nơi tụ họp... Trong nhà hàng luôn bày tượng Lã Vọng- Khương Tử Nha ngồi câu cá nên món ăn ấy, gọi luôn là món Chả Cá Lã Vọng, quán hàng ấy gọi luôn là nhà hàng Chả cá Lã Vọng... Lâu dần, hai tiếng "Chả Cá" được gọi thành tên phố. Món chả cá lâu dần đã trở thành một món ăn ngon nổi tiếng của Hà Nội.
      Chả cá Lã Vọng phải ăn tại nhà hàng mới ngon. Ở đó, người ta thưởng thức nó trong căn gác cũ bằng gỗ hai tầng nhỏ nhắn, kiến trúc từ thời Pháp thuộc để lại. Một không gian tĩnh mịch hơi âm u và thực khách 
cũng chuyện trò khe khẽ trong nhạc nền hòa tấu không lời.
       Trước kia, chả cá Lã Vọng được làm từ cá lăng bởi
 vì loại cá này có rất ít xương và ngọt thịt. Bây giờ phổ biến là cá quả. Thịt cá được lọc theo kiểu lạng từ hai bên sườn, thái mỏng và ướp gia vị, rồi mới kẹp vào cặp tre hoặc vỉ nướng chả. Người nướng phải quạt lửa và trở đều tay sao cho hai mặt đều chín vàng như nhau. Khi chuẩn bị ăn, người bán mới mang những miếng chả cá đã nướng chín cho vào chảo mỡ sôi đặt trên bếp than cùng với rau thì là và hành tươi cắt khúc.
       Nhà hàng chả cá Lã Vọng chỉ bán duy nhất món này. Bởi vậy khi vào nhà hàng, nhân viên sẽ không hỏi bạn gọi món gì, mà chỉ hỏi bạn sẽ ăn bao nhiêu xuất và uống rượu gì thôi.
        Phần dọn lên bàn trước tiên là các gia vị và món ăn kèm. Đó là một tô thì là và hành tươi cắt khúc, một bát nhỏ mắm tôm, ớt, lạc rang, củ hành trắng chẻ dọc và một đĩa bún. Riêng bát mắm tôm sẽ được vắt thêm chanh ớt, đánh sủi lên rồi cho thêm tinh dầu cà cuống, vài giọt rượu trắng, một ít nước mỡ và đường thì mới đúng chuẩn.
  Chờ cho rau thì là và hành tươi đã chín, bạn gắp ra cùng với chả cá và cho vào bát, ăn chung với bún, rau húng quế, rắc thêm một chút lạc rang, rồi mới rưới mắm tôm lên. Lúc đó bạn sẽ cảm nhận được mùi thơm của hỗn hợp mắm tôm - cà cuống hòa quyện với vị ngọt đặc trưng của thịt cá lăng, cá quả.                                              Khi cái rét nàng Bân còn níu kéo chưa muốn rời thì món Chả cá Lã Vọng thật là hấp dẫn, vẫn là món ăn số một trong ngày nghỉ cuối tuần se lạnh của những người bạn.                                    
Tranh phố cổ Hà Nội- Bùi Xuân Phái

(Viết cho những người bạn đang ở Hà Nội và đang xa Hà Nội...)

21 nhận xét:

Hoang Giang nói...

Bạn có biết cụ già bến Lã câu gì không ?

Tualinh nói...

Hay!

TK8 nói...

Kụ mô còn nhai được thì chơi ngay món Chả cá Lã Vọng đi, chục năm nữa chỉ húp cháo...vài chục năm nữa thì về "Thiên Đức Vĩnh Hằng Viên" mần thơ ạ.

TrunDC nói...

- Ông Hoàng Giang ơi ! Cụ ấy câu gì mà chả được. Nhưng Ông đừng có nói là cụ già bến Lã ấy câu cá 50kg đấy nhé.
- Cảm ơn Tualinh đã có nhời khen- TK8 đúng woá xá đi thôi. Khi ta biết được giá trị của cuộc sống thì cũng là lúc ta đã đi gần hết cuộc đời....

MF nói...

Da diết, mãnh liệt!

TC nói...

Nhà này hình như ở Nguyễn Trường Tộ? Nhưng chỗ này ko phải là "din" VT ạ. Phải là 14 phố Chả cá

TrunDC nói...

Đúng rồi TC ơi. Zin xịn là 14 Chả Cá. Ảnh 1 và 5 tớ chụp chính tại 14 đấy. Ảnh 5 tớ chụp quyét, chụp lia trên tầng 2 đó.

TC nói...

Nhìn ảnh 5 vẫn ko thể nhận ra số 14. Nếu đúng thì rất bất ngờ. Vì cách đây ít năm, họ Đoàn (lúc ấy con dâu làm) nhất quyết giữ nội thất cũ: cầu thang gỗ ọp ẹp, đèn dây tóc, chỉ dùng rượu ngang. Chỗ ngồi cũng ít, ai đến trước có thể được ngồi nhìn xuống phố.
Họ nhất quyết ko mở hàng khác để giữ chất lượng. Khi SG có chả cá LV, họ Đoàn vào tận nơi để chỉ tận tay day tận mặt kẻ đánh lận. Nhưng giờ thì chịu rồi, nhiều LV quá. Cũng như phở Thìn phở Cồ đâu cũng có.

Nhà 14 Chả cá chơi kỹ, nên khách nhớ lâu. Ngày giỗ ông chủ họ Đoàn, nhà văn Nguyễn Tuân đem hoa violet đến (chả biết có được mời ở lại hì hì). Một ông Pháp tặng 100 danh thiếp ghi J'ai mange au 14 rue Cha Ca, là tôi đã ăn ở 14 phố Chả cá

TrunDC nói...

Nội thất tầng 2 có thay đổi chút ít như trong ảnh. Cầu thang gỗ vẫn giữ nguyên và vẫn ọp ẹp kêu khi lên xuống...Thông tin của TC rất lý thú. Cám ơn.

TK8 nói...

Quen a. Sơn Hải con ô Chả Cá LV. Đã mời vợ chồng bác í về nhà trình diễn món này, cháu đăng cái sân bãi và xiền...mần nhìu wá ăn k hết...và ăn ở nhà kém ngon, phải ra nhà hàng như bác TrunDC nói...

Hổng bít a này là con thứ mấy...

hadongtran nói...

Họ đằng vợ Tạ Quang Vinh cũng nổi tiếng về món chả cá đấy . Tôi đã đc Vinh chiêu đãi món này ở số 7 ( hay 17 ) Trần Phú , ngon hơn o quán nhiều .

Ngứa mồm nói...

Bác HG hỏi câu rất hay,tuy nhiên không phải bến Lã mà Khương tử nha được phong ở đất Lã, tục gọi ông là Lã vọng, con cá ông câu không phải kẻ phàm phu tục tử hiểu được, mấy ai câu bằng lưỡi câu thẳng để câu được Công Hầu Khanh Tướng, bác HG nhỉ. Xem ra cái ăn chả tầm thường đâu, biết chỗ, biết vị miếng chả cá ngon, mà biết sự tích cái tượng gỗ biểu tượng nhà hàng thì cái ngon thành đó mới xứng với bậc tiên tửu, còn thì ngược lại, phải không bác.

Lá HAN ( độc trị độc- Ngứa mồm thì dùng lá Han) nói...

Đất Lã có con sông Vị cũng có thể gọi là bến Lã, không thẻ gọi là bến Vị bởi đất chỉ là một vùng, còn con sông có thể chảy qua nhiều vùng. "Ngứa mồm" ạ!
Về chuyện Khương Tử Nha- Khương Thượng- Lã Vọng như sau: ... Lúc bấy giờ Cơ Xương nuôi chí lật đổ nhà Thương, đi khắp nơi tìm kiếm hiền tài. Một hôm lên núi Bàn Khê thấy Khương Tử Nha ngồi câu cá với một lưỡi câu thẳng. Thấy lạ, Cơ Xương mới hỏi:
- "Ông lão, sao câu cá bằng lưỡi câu thẳng thì câu thế nào được ?"
Khương Tử Nha mới trả lời:
- Lưỡi câu thường chỉ câu được cá. Lưỡi câu như thế này mới câu được minh chủ"
Một truyền thuyết khác nói rằng: Có một người tiều phu hỏi ông câu bằng lưỡi câu này thì làm sao câu được cá . Khương Tử Nha trả lời là ông ngồi đây không để câu cá mà là câu Công, câu Hầu...Thấy vậy, Cơ Xương mới đem chuyện thế sự ra hỏi, quả nhiên Khương Tử Nha trả lời thông suốt cho thấy những kiến giải siêu phàm. Thế là từ đó, Khương Tử Nha theo phò Cơ Xương, khi ấy họ Khương đã 60 tuổi.(Khương Tử Nha được biết đến như một vị tướng tài vĩ đại và là người góp phần lập lên sự nghiệp nhà Chu kéo dài hơn 800 năm)
* Tây bá Cơ Xương (1090 TCN – 1050 TCN), họ người đất U (nay thuộc ấp Tuần, huyện Bân, tỉnh Thiểm Tây), là người đã xây nền móng triều đại nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc.

Hoang Giang nói...

Xin cảm ơn các bạn Ngứa mồm cùng Lá han đã kiến giải hết câu tôi hỏi rồi ! Thật vui , mấy ai hiểu nổi cái ý sâu xa của chủ nhân quán cá ấy . Các bạn cũng có thể tha cho tôi cái tật "uốn nhiệu , say người " rồi bàn tán lăng nhăng bên lề trái nhé !

TrunDC nói...

Cảm ơn các bạn đã chia xẻ ý kiến của mình. Đúng là chủ quán họ Đoàn đã có thâm ý sâu xa lấy nơi quán Cá của mình cái tên Lã Vọng khi mà lúc ấy XH VN rất cần những hiền tài, những Công hầu và Khanh tướng ra giúp nước.
Hoàng Giang ạ, uông nhiệu- say người được là quý, chỉ sợ không còn sức lực tâm trí để mà "say" mà "nhiệu" được cái gì, được với ai nữa...

Hoang Giang nói...

VT :
Chỉ là ta đoạt hồn ta
Những ai ai ấy ... chỉ là AI thôi
Rượu tình say đã say rồi
Nhắm câu chuyện cũ để bồi hồi tâm
Bao giờ tơ vấn vương tằm
Bao giờ bãi bể thương thầm nương dâu
Rượu nồng ... nhạt khúc ... dãi dầu

TrunDC nói...

VT chỉ biết cảm nhận thơ - không biết làm thơ. Thơ của HG hay mà buồn quá. Đối lại thì không biết, mà không đối lại thì lòng thấy phân vân. Thôi thì VT mượn vần thơ của người bạn khác để đối lại thơ của ông bạn HG vậy:

Cuộc đời ta là một cuốn lịch nhỏ
Để chờ ta đến xé phũ phàng
Mỗi ngày xé những mảnh đời dang dở
Khi biết yêu thì lịch cũng hết trang...

Nặc danh nói...

Mấy ông bây giờ mới có con nhỏ phải nói sau này lãi lắm:
Hơn 20 năm nữa chúng nó mới cưới thì bố mẹ chúng chỉ phải nấu cho mỗi cụ bạn bè một bát súp thôi!!!
Mà lúc đó thì còn mấy cụ !!!
TV.

Nặc danh nói...

Chả cá Lã Vọng trước đây là món để đãi bạn thân. Giờ thì mọi người ăn cho biết.Khẩu vị cũng khác xưa. Thời này, mọi cái đều thay đổi, trong các món đều thiếu cái tình.
TV.

TrunDC nói...

VT cũng nhận thấy cung cách của nhà hàng chỉ đơn thuần là người ăn và người phục vụ, là mối quan hệ của người mua và kẻ bán, mất hẳn sự đon đả vồn vã..."thiếu cái tình". Bạn rất tinh trong sự phát hiện đấy.

TK8 nói...

Cháu cũng quen thân với bác TiVi K3 mà đâu có được ăn Chả cá - "quen thân" là cháu tự nhận vơ chứ bác í có "Thân" cháu k thì cháu hổng bít ạ :)))

Bác hadongtran ui, bác được mời, hổng phải mần chi mô thì thấy ngon là đúng rùi ...